نقدی بر فیلم سینمایی شب

فیلم سینمایی «شب» با بازی عزت‌الله انتظامی و خسرو شکیبایی امشب روی آنتن آی‌فیلم فارسی می‌رود.

به گزارش آی‌فیلم به نقل از مووی‌مگ، «شب» یکی از فیلم‌های سه گانه رسول صدرعاملی درباره مشهد مقدس است؛ نام دو فیلم دیگر «هر شب تنهایی» و «در انتظار معجزه» است.

فیلم سینمایی «شب» در مجموع سه شخصیت محوری دارد اما نتوانسته به درستی به آنها بپردازد. شخصیت‌ها در حد یک تعریف روی کاغذ هستند و بیشتر از آن چیزی به تماشاگر نمی رسد. ضعیف‌ترین شخصیت پردازی فیلم مربوط به مجرم (عزت الله انتظامی) است که تکلیفش با خودش معلوم نیست! صدرعاملی در «شب» این مرد پیر را به عنوان یک مجرم به تماشاگر معرفی می‌کند؛ پس حتماً باید نشانی از بد بودن در او به چشم بیاید؛ اما وی سرشار از نصیحت‌ها و حرف‌های مهربانانه که بعید است از دهان یک خلافکار خارج شود!

این را هم باید اضافه کنم که این خلافکار عزیز به طبابت هم اشتغال دارد و ظاهراً آن را در سلول‌های تاریک زندان آموخته! اگر شما خلافکاری را دیده‌اید که در زندان تبدیل به پزشک شده باشد به من هم خبر بدهید!

یکی از بزرگترین مشکلات تماشای فیلم‌های به سبک «شب» این هست که شما می‌دانید در حال تماشای یک فیلم سفارشی هستید که از جانب یکی از بخش های دولتی حمایت شده است. در «شب» نیز چند سکانس بی ربط به فیلم گنجانده شده که هیچ سنخیتی با صحنه ندارند.

دیگر مشکل عجیب فیلم «شب» فیلمبرداری پر از ایراد است که مخصوصاً در فضای آزاد بدجوری توی ذوق می زند. نورپردازی در بعضی سکانس‌ها به حدی ضعیف و غیر حرفه‌ای است که امکان دارد روز و شب را با هم قاطی کنید!

این یکی از دیالوگ‌های فیلم است : «ای‌کاش یکی بود که منو به زیارت ببره!» فیلم که به اواسط می‌رسد، مشکلی دیگری به نام عدم وجود خط داستانی هم به آن اضافه می‌شود! «شب» فیلمنامه ساده‌ای دارد و در اینگونه موارد، نیاز هست تا چند داستان فرعی هم به فیلم اضافه شود تا تماشاگر حداقل تا 90 دقیقه بتواند فیلم را ببیند و به انتها برساند، اما «شب» تنها در یک داستان چند خطی خلاصه می‌شود که می‌توان سر و ته قضیه را با 30-35 دقیقه جمع آورد!

در یکی از صحنه‌های بی جهت کش‌دار، شاهد هستیم که گروهبان در حال صحبت با تلفن است و ما هم بی هیچ دلیل خاصی در حال تماشای حرم مطهر امام رضا (ع) هستیم!

البته صدرعاملی تلاش‌هایی هم برای نگه داشتن مخاطب بر روی صندلی‌اش داشته، او تقریباً در اواسط فیلم شخصیت سید با بازی مرحوم خسرو شکیبایی را به داستان اضافه می‌کند اما این شخصیت به جز چند بار صحبت کوتاه، هیچ باری را از دوش فیلمنامه ضعیف «شب» بر نمی دارد.

«شب» از آخرین کارهای مرحوم خسرو شکیبایی است. فکر می‌کنم مرحوم شکیبایی در زمان بازی در این فیلم در وضعیت جسمانی مناسبی نبوده و این را می‌توان از نحوه حرکت کردن وی در فیلم به خوبی حس کرد. خدا بیامرزدش اما نقش سید چیزی نبود که در حد و اندازه خسرو شکیبایی بوده باشد.

عزت الله انتظامی در نقش مجرم بازی خوبی دارد. اما حیف که شخصیت پردازی ضعیف اجازه خودنمایی به استاد را نداده است. انتظامی به مانند همیشه عالی و بی نقص است اما معلوم نیست که ما باید او را به عنوان یک دکتر قبول کنیم، یا یک آدم خوب و یا یک خلافکار درجه یک! اگر صدرعاملی تعریفی مشخص برای شخصیت مجرم به مخاطب ارائه می داد ، چه بسا به انتظامی هم یک سیمرغ اهدا می کردند! 

بهترین بازیگر فیلم همانطور که انتظار می‌رفت امین حیایی است. حیایی در این فیلم به خوبی حس استرس و نگرانی ناشی تحویل مجرم به مراجع قضایی را به تصویر کشیده است. حیایی مدتهاست که در حال ایفای نقش‌های سطحی در سینمای ایران است.

«شب» در جشنواره بیست و ششم فیلم فجر به نمایش درآمد و توانست جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای امین حیایی به ارمغان بیاورد اما به دلائل نامعلومی 4 سال توقیف شد!

حرف آخر؟

ساخت سه گانه درباره زیارت حضرت امام رضا (ع) ایده بسیار خوبی بود که می توانست بازخوردهای بسیار خوبی هم به همراه داشته باشد. 

فیلم شب در بیست و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت که توانست عنوان سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد (امین حیایی) در بخش سینمای ایران را کسب کند. همچنین این فیلم جایزه بهترین فیلم جشنواره مذهب ایتالیا را کسب کرده‌است.

در خلاصه داستان این فیلم آمده است: گروهبان برای تحویل دادن مجرمی سابقه‌دار به زندان یکی از شهرستان‌ها، مجبور می‌شود که به همراه مجرم و دستبند، شبی را در مشهد بگذراند و…

فیلم سینمایی «شب» امشب ساعت ۲۳ از آی‌فیلم فارسی پخش و در ساعت ۷ و ۱۵ روز جمعه بازپخش می‌شود.

منتقد: میثم کریمی

بیشتر بخوانید:

یادی از انتظامی و شکیبایی در «شب»+ آنونس

م ه / ا ا